Literatura XX-lecia wobec problemów ówczesnej rzeczywistości.W 
XX-leciu w wielu utworach pojawia się tematyka poruszająca problemy 
świata tego okresu; oczywiście polska literatura zajmuje się głównie 
problemami lokalnymi; trudno znaleźć jakiś utwór powieściowy który w 
jakiś sposób nie sygnalizowałby pewnych problemów czy zagrożeń Klasycznymi 
przykładami mogą być "Przedwiośnie" i "Granica", gdzie tematyka ta 
praktycznie wypełnia cały utwór; "Przedwiośnie" prezentuje kilka warstw 
społecznych oraz wytyka największe problemy ich dotyczące (arystokracja 
zastanawia się w czasie wojny z bolszewikami, jak to będzie jak wrócą 
Rosjanie; ziemiaństwo, chociaż to w ich rękach leży władza, prowadzi 
hulaszczy tryb życia, nie martwiąc się o problemy kraju; chłopi są 
nadal uciskani i nie mają nic do gadania); pokazuje także zagrożenia 
płynące z narastających rzesz bezrobotnej biedoty - np. rewolucja 
komunistyczna (ją też uważa za złą drogę) i uważa to za jedno z 
większych zagrożeń dla Polski; Nałkowska również porusza problemy 
rozwarstwienia społeczeństwa (kamienica Kolichowskiej), także 
prezentuje problemy moralności nowego pokolenia, wchodzenie w 
schematyczność, uzależnianie się od innych ludzi, aby podwyższyć swoją 
pozycję w hierarchii; "Ferdydurke" również pokazuje (jako drugi temat) problem przywar różnych sfer społecznych; "Proces" wskazuje na zagrożenia płynące z ustrojów totalitarnych, jakie w tym czasie powstają; "Szewcy" 
koncentrują się problemie rewolucji, która nie przynosząc żadnych 
konkretnych korzyści dla szarego człowieka; stanowi śmiertelne 
niebezpieczeństwo dla ludzkości (no i państwa) oraz destrukcyjny wpływ 
rozwoju technicznego i cywilizacyjnego na indywidualność; W liryce między innymi krytyka rządów sanacyjnych (Tuwim "Bal w operze");