menu search
  • Rejestracja
brightness_auto
more_vert
Gospodarka polski po 2 wojnie światowej
komentarz zamknięcia: Mirage odpowiedział, wyczerpując chyba wszstkie źródła :P
thumb_up_off_alt 2 lubi thumb_down_off_alt nie lubi

1 odpowiedź

more_vert
 
verified
Najlepsza
1. Trzyletni plan odbudowy

a. założenia

– w lipcu 1947 r. przyjęty zostaje trzyletni Plan Odbudowy Gospodarczej obejmujący lata 1947–49, jego cele:

• odbudowa gospodarki i likwidacja szkód wojennych,

• podniesienie stopy życiowej ludności,

• scalenie Ziem Odzyskanych,

• przekroczenie przedwojennej produkcji rolniczej i przemysłowej średnio o 10%;

b. realizacja

przemysł – w tej dziedzinie odbudowa postępuje najszybciej – już pod koniec 1947 r. osiągnięty zostaje poziom produkcji z 1938 r.,

rolnictwo – nie udaje się osiągnąć poziomu produkcji z lat przedwojennych, spowodowane jest to początkiem przymusowej kolektywizacji (od 1948 r.),

handel – od 1947 r. trwa realizowana przez Hilarego Minca tzw. „bitwa o handel”, w wyniku której państwo przejmuje handel i całą spółdzielczość.

c. skutki

– następuje bardzo wyraźny wzrost stopy życiowej (nie jest to trudne– startowano z niezwykle niskiego poziomu),
– wzrasta dochód narodowy w porównaniu z okresem przedwojennym,
– następuje znaczny wzrost udziału przemysłu w tworzeniu dochodu narodowego,
– następuje zagospodarowanie i scalenie Ziem Odzyskanych.

2. Plan sześcioletni 1950–55

a. założenia

– Kongres Zjednoczeniowy przyjmuje założenia zwiększenia produkcji przemysłowej o 90%, a produkcji rolnej o 40%,
– w 1950 r. znacznie zwiększają się założenia ze względu na sytuację międzynarodową (wojna w Korei), następuje położenie nacisku na budowę przemysłu ciężkiego, szczególnie zbrojeniowego;

b. realizacja

– wybudowane zostają m.in. Nowa Huta, huta w Warszawie, fabryki samochodów na Żeraniu i w Lublinie, stocznie w Gdańsku i Szczecinie, ma miejsce odbudowa Warszawy,
– w rolnictwie od 1951 r. rozpoczyna się masowa kolektywizacja i „rozkułaczanie”, od 1952 r. wznowione są dostawy obowiązkowe,
– w handlu zagranicznym ma miejsce ograniczenie wymiany międzynarodowej i dążenie do samowystarczalności w związku m.in. z „zimną wojną” (USA odbierają Polsce w 1952 r. klauzulę najwyższego uprzywilejowania),
– w październiku 1950 r. zostaje przeprowadzona bardzo niekorzystna dla ludności wymiana pieniędzy;

c. efekty planu

– z powodu kolektywizacji spada produkcja rolna,
– znaczne masy ludności migrują ze wsi do miast,
– powstaje wadliwa struktura gospodarcza z przewagą przemysłu ciężkiego, słabym przemysłem lekkim i zaniedbanym handlem,
– pogarsza się stopa życiowa społeczeństwa.

...
WIĘCEJ:


Gospodarka Polski po II wojnie światowej

Na ukształtowania się stosunków społeczno-ekonomicznych i politycznych w Polsce po II wojnie światowej wypłynął tok zdarzeń i układ sił militarnych. O powojennym ustroju Polski, jej terytorium, o charakterze władzy zadecydowało zajęcie obszarów Polski w latach 1944-1945 przez Armię Czerwoną, utworzenie pod kierownictwem komunistów Krajowej Rady Narodowej /KRN/ i Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego /PKWN/, uznanie tych organów przez ZSRR i przejęciu przez nie władzy. Rozstrzygnięcia dot. Polski podjęto w Jałcie 1945r. Likwidacja rządu polskiego, przebywającego w Londynie i przejęcie władzy przez Polską Partię Robotniczą /PPR/. Polityka PPR od początku wypierała w wpływ na kierunek polityki ekonomicznej i powiązaniu z ZSRR. We wrześniu PPR wydał dekret o reformie rolnej, znoszący wielką prywatną własność ziemską. W 1946r. uchwalono ustawę o nacjonalizacji przemysłu, na mocy której upaństwowiono wielkie i średnie przedsiębiorstwa. Gospodarka miała opierać się na współistnieniu 3 sektorów: państwowego /podstawowe gałęzie gospodarki/, spółdzielczego i prywatnego /małe zakłady do 50 pracowników i gospodarstwa rolne do 50h oraz na terenach zachodnich do 100h. Terytorium państwa na mocy traktatów podpisanych przez PKWN z ZSRR oraz postanowień konferencji jałtańskiej 3 mocarstw /USA, Anglia, ZSRR/ i układów poczdamskich zostało zmienione /przesunięte na zachód/. Stało się mniejsze o około 1/5. Liczba ludności zmalała z 35mln /1939r/ do 23,9mln /1946/. W trakcie wojny zginęło około 6mln ludności oraz fakt, że poza granicami pozostała część ludności polskiej. Zaczęły się przesiedlenia /Niemców na zachód, a na te tereny Polaków z zagranicy wschodniej/. Wyniszczająca działalność okupantów spowodowała fizyczną likwidację sporej części inteligencji, kadry kierowniczej, duchowieństwa, kupców itp. Ludność odczuwała dotkliwe skutki niedożywienia.

Straty w majątku trwałym przekroczyły 38% wartości przedwojennej /były wyższe niż po I w.światowej/. W przemyśle zniszczono 35% budynków, 52% urządzeń energetycznych, 45% wyposażenia technicznego. W wysokim stopniu były zniszczone miasta, przede wszystkim: Warszawa, Wrocław, Szczecin, Gdańsk, Poznań. Ucierpiały także miasta średnie i małe, szczególnie na terenach odzyskanych. Został szczęśliwie potencjał przemysłowy okręgów górnośląskiego i łódzkiego. Wyniszczenie rolnictwa spowodowało, će na rynek w 1946 nie dostarczało ono nawet ˝ wielkości przedwojennej produkcji. Komuniści początkowo w sterowaniu gospodarką nawiązywali do rozwiązań instytucjonalno-systemowych, zatrudniono czźśę przedwojennych fachowców. Pierwsze działania gospodarcze miały na celu zapewnienie odbudowy transportu, warunkującego zaopatrzenie ludności i produkcji oraz przesiedleń. Starano się odtworzyć to, co nadawało się do odbudowy.


W manifeście PKWN zapowiedziano reformę rolną. Po przejęciu gospodarstw powyżej 50h na wschodzie i powyżej 100h na zachodzie oraz konfiskacie gospodarstw niemieckich i należących do kolaborantów miały być rozdzielone między chłopów małorolnych, średniorolnych z licznymi rodzinami, drobnych dzierżawców oraz robotników rolnych, poza ziemiami przeznaczonymi na gospodarstwa “wzorcowe” /rozdzielenie za minimalną opłatą/. Podstawą miało być gospodarstwo 5h średniej jakości dla średni licznej rodziny. Państwo miało zobowiązać się do zaopatrzenia tych właścicieli w środki potrzebne do egzystencji. Szczegóły przedstawiono w dekrecie PKWN z 6 września 1944r. Oprócz tego dekret przewidywał tworzenie w pobliżu miast gospodarstw rolniczych i działek pracowniczych. Do końca 1947r na około 440tys gospodarstw wydano 318tys wpisów hipotecznych. Na ich podstawie można stwierdzić, że 1/3 gospodarstw przewyższała obszar 13h, a 8% 15h. Ogółem we wsiach ziem zachodnich osiedliło się ok. 2mln osób. Od 1947 zmieniła się polityka rolna: na gruntach I i II klasy wielkość otrzymanych działek mogła sięgać 7h, na gruntach klasy III i IV – 9h, a na V i VI – 12h. Do końca 1948 dokonano rewizji 37tys gospodarstw. Nadwyżki miano przekazać mniejszym.

Kierunki działań w 1947-1949r. zostały objęte trzyletnim planem /opracowany przez Centralny Urząd Planowania/. Okres odbudowy w latach 1946-1949 charakteryzował się dużą dynamiką, stosunkowo sprawnym prowadzeniem operacji i szybkim osiąganiem wytyczonych celów. W niespotykanej wcześniej skali przeprowadzono odbudowę miast i wsi, a jednocześnie przemieszczenia ludności. W latach 1945-1948 znacjonalizowane przedsiębiorstwa działały głównie wg zasad okresu międzywojennego; były samodzielne w zakresie planowania i dysponowania produkcją, kierowały się kryterium zysku, powiązane były z budżetem państwa przez wyniki działalności i płacenie podatków. Spółdzielczość miała autonomię. Funkcjonował samorząd terytorialny. Przedsiębiorstwa prywatne do 1948r były prawie równorzędnie traktowane z jednostkami państwowymi. Planowanie miało charakter zdecentralizowany; zadania państwa koncentrowały się na problematyce inwestycji, alokacji, funduszu przeznaczonego na odbudowę, kredytu bankowego i przygotowanie kierunków polityki ekonomicznej. Całkowitej nacjonalizacji podlegało 17 gałęzi przemysłu /bez względu na ilość zatrudnionych/; kopalnie, przemysł naftowy i gazu ziemnego, przedsiębiorstwa energetyczne, gazownicze, większe zakłady wodociągowe, juty żelaza, metali kolorowych, przemysł zbrojeniowy, koksownie, cukrownie, fabryki odzieży, gorzelnie, fabryki wódek, większe browary, młyny, wielki i średni przemysł włókienniczy. W pozostałych gałęziach podlegały nacjonalizacji przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 50 osób na jedną zmianę. Do końca 1948r. upaństwowiono 5870 przedsiębiorstw. Ale już w 1947r działacze PPR zaczęli krytykować trójsystemowy model gospodarki i metody planowania przez CUP. W PPR przewagę uzyskały grupy forsujące wprowadzenie stalinowskich metod zarządzania krajem i kierowaniem gospodarką. Do ustąpienia został zmuszony I sekretarz KC PPR Gomułka, a stanowisko to objął Bierut. W 1948r z PPR i PPS została utworzona Polska Zjednoczona Partia Robotnicza /PZPR/, zaczym poszły represje i aresztowania, które dotknęły wielu bezpartyjnych, szczególnie przedwojennych fachowców, zatrudnionych w przemyśle, rolnictwie, transporcie i bankowości, oraz wszystkich którzy byli niechętni wobec reżimu. W tymże 1948 z inicjatywy PPR rozpoczęła się tzw. bitwa o handel, czyli zadania zmierzające do szybkiej likwidacji sektora prywatnego. Prowadzono ją posługując się naciskiem i represjami. W latach 1949-1950 nastąpiła zasadnicza przebudowa sytemu gospodarczego Polski według modelu sowieckiego. Zlikwidowano CUP i GUPP, powołano zaś Państwową Komisję Planowania Gospodarczego ./PKPG/. Rozbudowano urzędy centralne, utworzono liczne ministerstwa gospodarcze, wszystko było podporządkowane aparatowi partyjnemu. Na mocy ustawy w 1950 zlikwidowano samorząd terytorialny. Na przełomie 1949/1950 ścisłą kontrolą objęto spółdzielczość, faktycznie likwidując jej samodzielność. W lipcu 1952r. uchwalono konstytucję i powstała Polska Rzeczpospolita Ludowa /PRL/.
thumb_up_off_alt lubi thumb_down_off_alt nie lubi

Podobne pytania

thumb_up_off_alt 2 lubi thumb_down_off_alt nie lubi
2 odpowiedzi
thumb_up_off_alt lubi thumb_down_off_alt nie lubi
1 odpowiedź
thumb_up_off_alt lubi thumb_down_off_alt nie lubi
1 odpowiedź
thumb_up_off_alt 2 lubi thumb_down_off_alt nie lubi
1 odpowiedź
thumb_up_off_alt lubi thumb_down_off_alt nie lubi
1 odpowiedź
Witamy na zalicz.net! Znajdziesz tu darmowe rozwiązanie każdej pracy domowej, skorzystaj z wyszukiwarki, jeśli nie znajdziesz interesującej Cię pracy zadaj szybko pytanie, nasi moderatorzy postarają się jeszcze tego samego dnia, odpowiedzieć na Twoje zadanie. Pamiętaj - nie ma głupich pytań są tylko głupie odpowiedzi!.

Zarejestruj się na stronie, odpowiadaj innym zadającym, zbieraj punkty, uczestnicz w rankingu, pamiętaj Tobie też ktoś kiedyś pomógł, teraz Ty pomagaj innym i zbieraj punkty!
Pomóż nam się promować, podziel się stroną ze znajomymi!


...